Onderzoek Luc de Bont naar alcoholvrij craft bier
In maart is Luc de Bont het onderzoek naar alcoholvrij craftbier gestart.
Het onderzoek is afgerond en de resultaten zijn bekend. Zie hiervoor onderstaande uiteenzetting en de bijlage.
Meerdere methodes om alcoholvrij bier te produceren zijn onderzocht. De meest toepasbare manieren voor craftbrouwers zijn fysieke methodes waarbij alcohol wordt verwijderd uit alcoholisch bier. Het beïnvloeden van de vergisting is een andere mogelijkheid om alcoholpercentages te minimaliseren in bier. Echter is een bier te produceren met minder dan 0.1% alcohol (alcoholvrij) op deze manier lastig toepasbaar op craft schaal. In mijn onderzoek zijn de thermische methodes als meest toepasbaar naar voren gekomen. Dit zijn echter processen die nadelige gevolgen kunnen hebben voor de smaak van het bier. Aan de andere kant heb je membraan methodes, het nadeel hiervan is dat de energievraag veel hoger is en dat daardoor onder de 0.1% alcohol uitkomen lastiger en duurder is. Een receptuur bedenken zal ook niet makkelijk zijn, maar ik denk dat craftbrouwers hier erg goed in zijn.
Voor beide methodes (membraan/thermisch) zijn apparaten op de Nederlandse markt verkrijgbaar. GEA, Centec en Alfa Laval zijn voorbeelden van bedrijven die deze produceren. Ik heb ook contact gehad met deze bedrijven om data te verzamelen over de installaties. De investering om een zogeheten dealcoholiser aan te schaffen is rond de €350,000. Ik ga ervan uit dat dit een fors bedrag is voor craftbrouwers. Daarnaast is een aansluiting nodig met een piekvermogen rond de 20 MW en een vrije ruimte van ongeveer 10 m2. Verder mag het plafond niet te laag zijn, want de thermische dealcoholisers hebben een hoogte van 6 meter.
Ik heb investeringsanalyses uitgevoerd voor twee verschillende scenario’s. In het eerste geval is de capaciteit van de brouwerij beperkt. Dit betekent dat een deel van het bestaande alcoholische bier wordt omgezet in alcoholvrij bier. Dit is bedrijfstechnisch alleen interessant als je meer kunt verdienen aan alcoholvrij bier. Het voordeel van alcoholvrij bier ten opzichte van alcoholisch bier is dat de accijns en btw lager zijn en daardoor is de opbrengst hoger voor een brouwerij bij een gelijke verkoopprijs. In dit geval is geen rekening gehouden met een hogere prijs voor alcoholvrij bier. Hier is uitgekomen dat ongeveer 400 hL alcoholvrij bier moet worden gemaakt om na 30 jaar meer waarde te hebben gecreëerd door te investeren in de dealcoholiser.
In het tweede scenario is er wel capaciteit om extra bier te brouwen. In deze situatie is de investering waardevol voor het bedrijf, als de verkoop van het alcoholvrij bier winstgevend is over de termijn van de hele levensduur. Om dit te bepalen heb ik de kostprijs berekend om alcoholvrij bier te produceren. Dit is gebeurd voor verschillende productie groottes, verschillende productie kosten van alcoholisch bier en verschillende terugverdienperiodes. De kostprijs is vergeleken met de verkoopprijs van ander alcoholvrij/speciaal bier op de Nederlandse markt. De kostprijs blijft dalen naar gelang de productie vergroot. Bij een productie van 250 hL per jaar, is de minimale verkoopprijs per fles (330mL) tussen de €1.40 en €1.70. Naar mijn mening is dit eigenlijk al aan de hoge kant, dus een kleinere productie is niet rendabel.
De minimale afzet van 250-400 hL per jaar is aan de hoge kant voor craft brouwers. Samenwerking behoort tot de mogelijkheden om het toch een succesvolle investering te laten worden. De variabele kosten worden immers lager, wanneer er meer gebruik wordt gemaakt van een machine. Hier zijn natuurlijk wel extra kosten aan verbonden, zoals voor transport en organisatie. Mijn conclusie is dat het niet rendabel is voor een gemiddelde craftbrouwer om te investeren in de productie van alcoholvrij bier. Echter kan het voor grotere of samenwerkende craftbrouwers wel interessant zijn. Belangrijk is om de minimale afzet in de gaten te houden. Daarnaast is het zo dat de termijn van de investering erg lang is. Hierdoor is rekening houden met nieuwe regelgeving of de opinie over alcoholisch en alcoholvrij bier over twintig/dertig jaar niet mogelijk.
Luc de Bont
